Kleursystemen: RGB, CMYK en PMS voor dummies

RGB, CMYK en PMS kleuren de dagelijkse werkwereld van een grafisch vormgever. Maar waarvoor staan deze kleursystemen? En voor welk doeleinde worden ze gebruikt? Gedaan met groen lachen, na het lezen van dit artikel leg jij dit hele riedeltje in geuren en kleuren uit.

RGB, voor beeldschermen.

RGB – Red, Green en Blue – is een kleursysteem dat wordt gebruikt voor beeldschermen. Het vertrekt vanuit een additieve kleurmenging, wat betekent dat kleuren worden gecreëerd door verschillende hoeveelheden van deze drie primaire kleuren te combineren. Er wordt, net zoals een zwart beeldscherm, zonder licht begonnen waarna de drie kleuren met een andere intensiteit worden toegevoegd. Magic happens en jij krijgt de juiste kleur te zien op je smartphone, laptop, tv…

Rood, groen en blauw hebben elk 256 kleurvariaties, waardoor je in totaal met 16,7 miljoen kleuren kan spelen.

De RGB kleuren worden weergegeven met een waarde. De eerste 2 cijfers geven rood aan, de middelste 2 cijfers groen en de laatste 2 cijfers blauw. Zwart vorm je bv. met #000000 en staat voor 0 rode elementen, 0 groene elementen en 0 blauwe elementen.

RGB kleuren zijn over het algemeen net iets feller dan CMYK kleuren, omdat ze worden gevormd door licht. Daar waar CMYK papier als basis heeft.

CMYK, voor drukwerk.

CMYK staat voor Cyaan, Magenta, Yellow, Key. In tegenstelling tot RGB wordt CMYK voor drukwerk gebruikt en is het een een subtractieve kleurmening dat gebruikt. Dat betekent dat er licht wordt geabsorbeerd en gereflecteerd op papier. Door verschillende doseringen van de CMYK kleuren kan je full color printen.

CMYK wordt uitgedrukt in percentages, waarbij geldt: hoe hoger het percentage van een bepaalde kleur, hoe donkerder het resultaat. Zwart vorm je bv. door de volgende dosering: C 50%, M 40%, Y 40%, K 100%. Zorg ervoor dat de totale waarde niet boven de 300% uitkomt, anders kan je wel eens vlekken in je drukwerk krijgen omdat de inkt niet goed droogt.

Key staat voor zwart, de sleutelkleur die als laatste en donkerste kleur over de drie andere komt te liggen. Dit zwarte kanaal wordt toegevoegd om diepere schaduwen en contrasten in drukwerk creëren.

PMS, het kleurcoderingssysteem van Pantone.

PMS (Pantone Matching System) is een idee van het bedrijf Pantone. Ze gaven meer dan 1100 kleuren een unieke code, met als doel duidelijkheid te scheppen aan de waaier van kleuren die bestaan. In the end betekent koraal voor de ene drukker misschien niet exact hetzelfde als voor de andere drukker. 

De PMS kleuren worden voornamelijk gebruikt voor logo’s en huisstijlen. Zeker wanneer je maar met 1 of 2 kleuren werkt, geeft PMS het beste resultaat in druk. Ook voor verpakkingen is Pantone de veiligste optie, zo krijg je zowel op elk type materiaal eenzelfde gelijkwaardige kleur afgestemd op de kleurenwaaier. 

In plaats van te vertrouwen op mengsels van primaire kleuren, worden PMS-kleuren gemaakt van vooraf gemengde inkten volgens de Pantone-code. Hierdoor kunnen vormgevers nauwkeurig de gewenste kleur reproduceren, ongeacht het drukproces.

De Pantone kleuren vind je in de kleurenbibliotheek van je software tool. Maar wie dagelijks de Adobe apps open heeft, zal misschien gemerkt hebben dat de meeste Pantonekleurboeken verdwenen zijn. Geen bug, het werd zelfs ver op voorhand aangekondigd. Deze zet van Pantone bemoeilijkt de creatie van nieuwe stalen en kan invloed hebben op oudere documenten. Hoe pas je je aan aan de nieuwe situatie en welk gevolg heeft het voor je workflow? We schetsen hier even de opties.

Pantone roept ieder jaar een kleur van het jaar uit, benieuwd welke kleur het dit jaar is?