Waarom je dit lettertype in (bijna) elke sf film ziet

13 december 2018

Bijna elke sciencefictionfilm maakt gebruik van hetzelfde lettertype: Eurostile Bold Extended. Dit lettertype spreekt volgens veel filmmakers ‘de taal van de toekomst’. Het was Dave Addey die deze opmerkelijke ontdekking deed. Addey deelt zijn fascinatie voor futuristische typografie via zijn website typesinthefuture.com. Zijn artikels zijn echter niet enkel voor typografische nerds, maar voor iedereen die van films houdt en/of van het vertellen van verhalen via design.

Onze grafisch vormgever Benjamin vroeg zich af waarom net dit lettertype gebruikt wordt voor sciencefictionfilms. Hij probeert in dit artikel het mysterie (deels) te ontrafelen.

Wat is het Eurostile-lettertype?

Eurostile is een sans-serif lettertype ontstaan uit Microgamma en bevat meerdere fontstijlen dan zijn voorganger, waaronder dus de ultieme futuristische variant Bold Extended. De brede vormen met vierkante lijnen zijn een beetje vergelijkbaar met de raampjes in vliegtuigen of hogesnelheidstreinen. Het lettertype geeft de tekst een dynamische, technologische look & feel. Ideaal voor koppen en korte stukjes tekst op posters.

Waarom werd het in zoveel SF-films gebruikt?

Vermoedelijk was het lettertype in zijn ontstaansperiode - jaren 50 en 60 – revolutionair qua vorm. Het was hoekiger en geometrischer dan bestaande fonts. De lettervormen vallen op zonder met alle aandacht te gaan lopen. Het ademt ook de voorwaartse spirit uit die kenmerkend was voor die periode. Mogelijk zorgde dit alles ervoor dat het lettertype zo populair werd in sciencefictionfilms.

Onze grafisch vormgever Benjamin is zelf geen grote fan van het lettertype. “Ik vind er als grafisch vormgever zelden een goede toepassing voor. En toch voelt het oké als ik het in SF-films tegenkom… Misschien kan het soms origineler, maar na het bekijken van de voorbeelden verderop in dit artikel zal je moeten toegeven dat het in vele gevallen wél zijn effect heeft. En daar gaat het mij om. Effectiviteit in design is iets wat je kan bereiken door een goed gekozen lettertype. Ook mogen we de kracht van herhaling niet vergeten. Als verschillende films een lettertype in dezelfde context gebruiken, ontstaat er bij de kijker een associatie. Dit is vaak krachtiger dan gelijk welk met effecten overladen beeld."

In welke sciencefictionfilms wordt het lettertype gebruikt?

Hieronder een selectie SF-films waarin het lettertype voorkomt. Op typesetinthefuture.com kan je nog meer voorbeelden bekijken. Er is ondertussen ook een boek uitgebracht over typografie en design in sciencefictionfilms.

1. 2001: A Space Odyssey

Stylistisch is deze film het oervoorbeeld van het gebruik van Eurostile in een futuristische context. Wat mij hierin aanspreekt is dat het gebruikte Eurostile hier vaak net een retro-effect heeft.

Een grappig detail uit de film: instructies om gebruik te maken van het toilet in gewichtloze toestand.

2. Moon

Ook in Moon zijn enkele zeer duidelijke en mooie voorbeelden te zien van Eurostile Bold Extended.

Een zeldzame close-up van het “Operational notifications”-bord.

3. Blade Runner

Deze film is een absolute favoriet van mij. Het verbaasde mij dan ook enigszins dat er slechts twee keer in de film een cameo is van onze held van de dag: Eurostile Bold Extended.

Hier bewijst het lettertype dat het heel goed werkt op de zijkant van een vliegtuig of ander modern voertuig.

Hoe maak je je tekst zelf futuristisch?

Nu we helemaal zijn ondergedompeld in de wereld van één futuristisch lettertype kunnen we ons nog de volgende vraag stellen: hoe maak je je tekst zelf futuristisch?

Dave Addey behandelt deze vraag met een gezonde kwinkslag in dit artikel en laat alle clichés glansrijk de revue passeren. Je kan het er ook zelf uitproberen.

Hieronder alvast mijn poging:

Geschreven door Benjamin

Assistent Studio Manager / Senior Grafisch Vormgever

Benjamin heeft op beroepsvlak al heel wat watertjes door zwommen en heeft bijgevolg al de meest uiteenlopende grafische opdrachten afgewerkt. Hij heeft een boon voor retro en vintage, maar ook strakke en minimalistische ontwerpen trekken zijn aandacht. Bovendien heeft hij een bijzonder oog voor typografie en streeft hij naar eenvoud, evenwicht en nauwkeurigheid.

Grafische vormgeving boeit hem mateloos, maar Benjamin is ook geïnteresseerd in film, interieur, fotografie en muziek. Met deze interesses gaat hij graag op Pinterest aan de slag. In zijn professionele leven is de Mac zijn werkinstrument, na de uren bespeelt hij andere instrumenten zoals akoestische gitaar en basgitaar.

Benjamin heeft meer dan 10 jaar ervaring in de sector.